Schokkend

MIVB/STIB, Brussel (B), aluminium met zeefdruk, 300x58 mm, 1960

Galopperen MET Brusselse TWEEASSERS

Op het enorme tramnet van de Belgische hoofdstad Brussel reden in de jaren vijftig honderden tweeassige tramstellen. De vanaf 1951 geleverde comfortabele PCC-trams waren qua aantal niet voldoende om de vele oude trams te vervangen. Financiële middelen voor grote series geheel nieuw materieel ontbraken. Het trambedrijf nam haar toevlucht tot aanpassing van de laatste serie van 100 stuks standaardtrams uit de jaren dertig. De wagens werden van nieuwe metalen wagenbakken met plooideurtjes voorzien. De vormgeving van de koppen kwam overeen met de voorzijde van de PCC's. Na completering van de serie volgde nog de ombouw van de afwijkende wagen 1605 die als 9000 aan de reeks 9001-9100 werd toegevoegd. De balkons staken ver uit buiten het hergebruikte tweeassige Brill-onderstel. De 10,8 meter lange trams stonden op een onderstel met een radstand van slechts 2,75 meter! Die trucks waren week geveerd. De Brill-trucks veerden bovendien sterk in verticale richting.  Zodoende galoppeerden de wagens over het spoor. De grote overhang verslechterde deze matige rijeigenschappen nog eens buitengewoon! De oude onderstellen waren niet geschikt voor de inbouw van railremmen zodat de wagens vooral met de luchtrem tot stilstand gebracht moesten worden. 

Uiteraard waren de opschriften in de trams tweetalig. De passagiers werden opmerkzaam gemaakt op het optreden van onvoorziene schokken of in het Frans "des chocs imprevus". De aanbeveling is gericht op de staande reizigers. Dat betrof de meeste passagiers in deze 9000-en want er waren slechts 18 éénpersoonbankjes.

Ondanks de kleine capaciteit en de povere rijeigenschappen bleven de trams van de serie 9000-9100 op minder belangrijke lijnen tot in het begin van de jaren tachtig in dienst. Door personeelsgebrek waren er gastarbeiders uit Noord-Afrikaanse landen als trambestuurder in dienst genomen. Deze mediterrane wattmannen werden bij voorkeur op de minder belangrijke tramlijnen ingezet en dat waren juist de lijnen waarop de 9000-en werden gebruikt. De temperamentvolle rijstijl van deze trambestuurders in combinatie met de matige rijeigenschappen van de 9000-en maakte een tramrit over de Brusselse kasseien tot een ware attractie!

 

Tweeasser met nieuwe wagenbak 9095 op de Brusselse lijn 11 rijdt de lus van het eindpunt Ukkel in. Hans Oerlemans fotografeerde de tafereel op 25-08-1964. De kleine wagen was toen nog bezet met twee man personeel. De overhang van de lange balkons ten opzichte van het korte onderstel is duidelijk zichtbaar.

Toen Henk Ontrop de 9039 op lijn 88 vastlegde was de wagen al ingericht voor eenmansbediening. Onder de voorruit hangt een rond bordje met de tekst "1 agent". De trolleystang was op dat moment nog in gebruik voor stroomafname. In tegenstelling tot de PCC's met metalen deuren beschikten de tweeassers over houten plooideurtjes.

Lees meer:

  •  Dubbele remmen - Hoe in Amsterdam de trams uiteindelijk schokkend tot stilstand werden gebracht.

 

Terug naar:

Maak jouw eigen website met JouwWeb