Zwart-wit

Veel trambedrijven gebruikten kleuren om de tramlijnen van elkaar te onderscheiden. Die lijnkleuren werden op borden getoond.  Voor de moderne trams die vanaf 1929 in Rotterdam in dienst werden gesteld, zijn voor het eerst lijncijfer- en richtingfilms toegepast. Op een lange rol linnen waren de bestemmingen afgebeeld. De bestemming naar keuze werd d.m.v. een slinger in de juiste positie gedraaid. De richtingfilm werd vanachter af verlicht. Op die manier was er een heldere en duidelijke bestemmingsaanduiding gerealiseerd die snel veranderd kon worden. Voorheen moest een personeelslid op het dak klimmen om de borden te vervangen, door toepassing van de lijnfilm volstond een draai aan de slinger.

Oorspronkelijk droegen de lijnfilms in Rotterdam zwarte letters en cijfers tegen een gele achtergrond. Dat paste fraai bij de gekozen huisstijl maar was minder goed leesbaar. Vanaf 1939 ging men er in Rotterdam toe over om de bestemmingen wit tegen een zwarte achtergrond te tonen. Zo'n richtingfilm kon wel een vijftigtal teksten bevatten. 

De getoonde richtingfilm is er een van de eerste zwart-witte generatie in Rotterdam. Dat is ook te zien aan lang verdwenen bestemmingen zoals het oude Station D.P. dat in 1957 vervangen werd door het Centraal Station. De remise Charlois werd op 1 september 1952 voor de normale exploitatie gesloten. Naar de Lange Hilleweg op Rotterdam Zuid rijden sinds de opening van de metro op 10 februari 1968 geen trams meer.

Het eveneens vanuit Rotterdam opererende streektrambedrijf RTM (Rotterdamsche Tramweg-Maatschappij) zette na 1948 een grootschalige modernisering in. Stoomlocomotieven werden vervangen door dieselmotorwagens en diesellocomotieven. Een deel van het dieselmaterieel kreeg een modern jasje in de heldere kleuren rood en crème, afgezet met vrolijke biezen en voorzien van vogelnamen. Op dat dieselmaterieel was aan de voorzijde een fimkast met bestemmingsaanduiding aangebracht.

Omdat zo'n diesel ook een goederentram kon trekken, bevond zich tussen de plaatsnamen de tekst 'GOEDERENTRAM". 

Deze richtingfilm is afkomstig uit de houten motorwagen M74 die na de Watersnoodramp van 1953 in de werkplaats Brouwershaven geïsoleerd kwam te staan en nooit meer in dienst genomen is. Door de  Watersnoodramp werd het tramnet gedecimeerd en was er minder behoefte aan trekkrachten. Het oudste materieel kon gemist worden en motorwagen M74 werd nagenoeg vergeten en aan zijn lot overgelaten. Jaren na de ramp stond de wagen nog steeds in de verlaten werkplaats.

De NZH reed tot het einde van 1961 met interlokale trams. In Scheveningen eindigde De Blauwe Tram nabij het Kurhaus. Dat was ideaal voor een bezoek aan het strand en een frisse duik in zee. Maar ook in  Katwijk en Noordwijk kwam de tram aan de kust. Op de "Bollenlijn" van Haarlem naar Leiden kon men vanuit de tram genieten van de bloemenpracht. Op dit traject reed de tramdienst al op 2 januari 1949 voor het laatst.

De trams in de Bollenstreek werden door autobussen vervangen terwijl juist op deze lijn de moderne in 1931/1932 aangeschafte tweelingstellen van de serie A601/602 - A619/620 reden. Onder invloed van de Nederlandse Spoorwegen - die grootaandeelhouder waren - werden de interlokale trams stuk voor stuk door goedkopere autobussen vervangen. Na sluiting van het traject Leiden - Haarlem verhuisden de tweelingstellen naar de lijnen van Scheveningen via Den Haag en Leiden naar Katwijk en Noordwijk. Op dat deel van het lijnennet bleven ze tot 9 november 1961 in gebruik. Ook de een paar jaar eerder door Beijnes gebouwde motorrijtuigen A512-516 haalden het einde van de tramdienst. Deze trams zijn vooral op de lokaaldienst tussen Scheveningen en Voorburg gebruikt. Aan de verkleuring van de teksten op de film is te zien dat die bestemmingen het vaakst voorgedraaid hebben gestaan.

Een goede kennis van me heeft de film in 1961 met toestemming van de sloper uit de tram gehaald voordat de wagen in brand werd gestoken. Dat gebeurde op de slooplocatie Allemansgeest bij Voorschoten.

Sinds het jaar 2020 werkt de Stichting De Nieuwe Blauwe Tram aan een reconstructie van tweelingstel A619/620. Over enige jaren zal het mogelijk zijn om de getoonde bestemmingen weer op een replica van zo'n bijzondere tweelingwagen te lezen.

De NZH had één eindpunt in Scheveningen maar de Haagsche Tramweg-Maatschappij bediende er meerdere locaties. Naast Scheveningen Haven reden er ook trams naar het eindpunt bij het Kurhaus. Dat werd aangeduid met de bestemming Scheveningen Zeebad. De aanduiding Scheveningen Strand werd in de praktijk niet of nauwelijks gebruikt. 

Opmerkelijk op dit gedeelte van de richtingfilm is dat er maar liefst drie eindpunten bij spoorstations genoemd worden. Station Hollandsspoor is nog steeds in gebruik. Aan de Laan van Nieuw Oost-Indië kon overgestapt worden op de treinen van de Hofpleinlijn. Het station Staatsspoor bleef in gebruik tot 1973 voor de treinen richting Utrecht. Het Centraal Station kwam er voor in de plaats. Er wordt zelfs een vierde eindpunt nabij een station genoemd want tot 4 oktober 1953 bestond in de directe nabijheid van het eindpunt Scheveningen Zeebad het eindstation van de Hofplein-spoorlijn.

De film is afkomstig uit een "Zwitser"; een vierassige motorwagen van de serie 201-216. Die wagens bepaalden vanaf hun in dienststelling in 1948/49 gedurende tien jaar het beeld op tramlijn 9. Van die lijn zijn de eindpunten Schev. Zeebad en Holl.Spoor op dit fragment van de film genoemd.

Een bijzonderheid is dat de HTM richtingfilms per remise gebruikte. Dit is dus een film voor wagens die in de remise Scheveningen ondergebracht waren. In november 1958 waren er voldoende PCC's van de serie 1100 afgeleverd om de dienst op lijn 9 over te nemen. De 201-216 verhuisden toen naar de remise Lijsterbesstraat voor inzet op lijn 3, daartoe werden de richtingfilms verwisseld met bestemmingen die vanauit de Lijsterbesstraat bediend werden.