Direct en doorstreept

SNCV/NMVB, Mons, richtingfilm met lijnnummers uit Standaardmw. 10354, ca. 1946.
SNELDIENST EN STOPDIENST
Deze lijn- en richtingfilm uit de groep Mons van de SNCV (Société Nationale des Chemins de fer Vicinaux) toont twee karakteristieke Belgische bijzonderheden. In de eerste plaats het gebruik van doorsteepte lijnen voor korte of afwijkende tramdiensten die slechts een deel van het traject van de gehele lijn bedienen. In het Franse taalgebied noemt met dat een "ligne barrée".
Een tweede bijzonderheid is het inleggen van sneldiensten die niet aan alle haltes stoppen. In het geval van lijn 2/D wordt het lijndeel van Mons naar Wasmes als sneldienst uitgevoerd. In dit geval is het aangegeven met de letter "D" van direct. De tram vervolgt zijn weg als stopdienst (omnibus) van Wasmes naar Warquignies-Dour. Omdat de volledige dienst van lijn 2 doorgaat naar Dour Trichères is het cijfer twee van deze ingekorte dienst doorstreept. Dit is dus de bijzondere combinatie van een ingekorte dienst die gedeeltelijk als sneldienst wordt uitgevoerd.
Directe diensten kwamen op meer lange buurtspoorlijnen in België voor. Het langst zijn de directe trams op de kustlijn langs de Belgische Noordzeekust gehandhaafd. Zelfs met de gelede BN-trams zijn er onder de naam "X-tra" nog sneldiensten gereden.

NMVB Antwerpen, richtingfilm uit Odessa- of S-motorwagen, 1953-1960
Lijnengroep
In de groep Antwerpen van de NMVB (Nationale Maatschappij Van Buurtspoorwegen) droeg een tramlijn waarop doorgaande en ingekorte diensten werden gereden één kleur. Lijn 70 tot Kapellen Dorp is een ingekorte dienst van de tot aan de Nederlands-Belgische grens rijdende lijn 72 naar Putte.
De doorstreepte lijn 70 is op haar beurt weer een ingekort traject van lijn 70 die in dit geval bij Ekeren Dijk kop maakt en terugkeert naar Antwerpen.
De trams van de lijnen 70 en 72 waren ondergebracht in de Stelplaats Merksem Oude Bareel. Voor ritten naar de remise is de grote tekst "Merksem" in de film opgenomen.
De stelplaats in Merksem bleef tot de sluiting van de laatste Antwerpse buurtspoorlijnen op 25 mei 1968 in gebruik maar de lijn naar Putte grens was al veel eerder, in 1961, ingekort.
Karakteristiek voor de typografie van de buurtspoorcijfers is de ophaal van het cijfer 2 van lijn 72. De ophaal is als een gesloten oog uitgevoerd. Deze typografische afwijking werd ook algemeen voor het cijfer 2 van de rijtuignummers toegepast.
In de groep Antwerpen werden er net als onder andere bij de buurtspoorlijnen in Henegouwen en vanuit Brussel koersborden en films gebruikt waarbij het lijncijfer in het midden stond. Vanaf ongeveer 1953 ging men er in Antwerpen toe over om het lijncijfer rechts te plaatsen.

NMVB, Brussel, lijn- en richtingfilm uit S- of N-wagen, ca. 1973.
Laatste fase
Nadat in september 1972 de buurtspoorlijn van Brussel Zuid naar Leerbeek opgeheven was, waren er nog drie tramlijnen van de NMVB in Brussel over. Voor de resterende lijnen van Brussel Noord naar Wemmel, Grimbergen en Strombeek werden in 1973 nieuwe richtingfilms ingevoerd. Lijn S naar Strombeek werd vanaf dat moment aangeduid als lijn G doorstreept. Ook de tramlijn naar Wemmel kende een ingekorte dienst die uitgevoerd werd bij evenementen in het Heizel-stadion. Dat is de lijn WL doorstreept.
De drie overgebleven tramlijnen van de NMVB vanuit de Belgische hoofdstad hebben vijf jaar met de getoonde lijnaanduiding gereden. Op 31 juli 1978 viel het doek voor de laatste buurtspoortramlijnen vanuit Brussel.
In tegenstelling tot de hierboven getoonde richtingfilm uit de groep Mons is de diagonale doorstreping van linksboven naar rechtsonder uitgevoerd, dat is de gebruikelijke wijze die ook bij de andere Belgische trambedrijven gehanteerd werd. Bovendien is de lijnletter over de rode diagonale streep gelegd terwijl in Mons en Antwerpen de rode streep ononderbroken over het lijncijfer loopt.

NMVB Brussel, lijn- en richtingfilm bij ontvangersplaats uit S- of N-wagen, ca. 1954.
ONTVANGERSZETEL
De oudere NMVB-trams met lijnfilms hadden net als de trams met koersborden slechts een lijnaanduiding aan voor- en achterzijde op het dak. Met de komst van de licht gestroomlijnde N- en S-wagens werd er ook een kleine filmkast bij de vaste zetel van de ontvanger aangebracht. Dit is een lijn- en richtingfilm uit zo'n bij de conducteursplaats gemonteerde filmkast. De instappende pasagiers konden hierdoor naast de deurpartij in één oogopslag zien wat de bestemming van de tram was.
In tegenstelling tot de aanduiding aan de voor - en achterzijde van de tram werd uitsluitend de verre eindbestemming buiten Brussel getoond. Vanwege de geringe ruimte op de film werden vermelding van het eind- of vertrekpunt in Brussel en plaatsen onderweg achterwege gelaten.
De lange tramlijn naar Aalst werd in 1962 ingekort. Tot 1970 bleef het gedeelte naar Asse en Hekelgem met de aanduiding AL doorstreept in gebruikt.
Dit zijn twee bestemmingen van een lange richtingfilm waarop zowel de lijnen van Brussel Noord zoals naar Aalst en Grimbergen maar ook de lijnen van Brussel Zuid naar onder andere Waterloo en Ukkel voorkomen.

MIVB/STIB, Brussel, lijnnummer- en richtingfilm uit PCC-tram, 1963.
Stadshart
De lijncijfer- en richtingfilms van de MIVB ( Maatschappij voor Intercommunaal Vervoer te Brussel) zijn consequent tweetalig uitgevoerd. Aan de linkerzijde staan de Franstalige straatnamen en bestemmingen, rechts is de Nederlandstalige tegenhanger vermeld.
Het bijzonder uitgestrekte tramnet van de Belgische hoofdstad kende veel ingekorte diensten. Het volledige traject van lijn 23 staat hier tussen de ingekorte diensten van de lijnen 16 en 23. Ingekorte diensten werden aangeduid als doorstreept of barrée.
Toen deze film vanaf 10 november 1963 in PCC-trams gebruikt werd, was er van metrobouw nog geen sprake. In de historische binnenstad bestond een fijnmazig tramnet met diverse begin- en eindpunten. Zo had de volledige lijn 23 nog een terminus in het hart van de binnenstad bij de Beurs. Voor de doorstreepte 23 werd een lus in de Koloniënstraat nabij de Beurs gebruikt.

ETG, Gent, lijnnummer- en richtingfilm uit drieassige tram, ca. 1950
Onderbroken
De drieassige trams van de ETG (Elektrische Tramwegen van Gent) kregen bij een modernisering vanaf de jaren vijftig van de vorige eeuw een langwerpige filmkast aan voor- en achterzijde.
De films toonden zowel het lijncijfer als de lijnkleuren. In tegenstelling tot Brussel en Antwerpen waar voor beide richtingen dezelfde aanduiding werd gebruikt, werd in Gent aan de Terminus (het eindpunt) de film verdraaid zodat de werkelijke eindbestemming getoond werd.
Een andere afwijking ten opzichte van de hierboven getoonde films is dat de doorstreping niet als een doorgaande streep is uitgevoerd. In Gent heeft men in de diagonale rode balk keurig de ruimte voor het lijncijfer uitgespaard.
Maak jouw eigen website met JouwWeb